Een ode aan de focus door Roos

Donderdag. De man in overall, hoog boven in de cabine van de graafmachine, zwaait naar mijn zoon. Mijn zoon zwaait terug. Samen kijken we naar de schep van de graafmachine, die een hap zand optilt en verdeelt. Mijn zoon zegt niets. Hij geeft me een hand. Ik zie de focus in zijn blik. Hij wil niets missen van de aaneengesloten bewegingen die de graafmachine maakt. Ik weet dat als ik nu vraag of we door zullen fietsen, naar de supermarkt, hij zal zeggen dat hij nog wil blijven kijken. Ik vraag het, of we door zullen fietsen. Hij wil blijven kijken. Ik glimlach. Er zijn zo veel andere dingen te bedenken waar ik zou kunnen zijn, om iets te doen wat in mijn soms zo opgejutte leven misschien ‘nuttiger’ lijkt, maar ik voel ook: ik hoef nergens te zijn, anders dan hier waar ik nu wil zijn: aan de rand van de bouwplaats, waar ik ben met hem. We nemen de tijd, we krijgen uitleg van de mensen die aan het werk zijn, we lopen rond en zien steeds weer nieuwe dingen. Ondanks de geluiden van de bouwmachines, voel ik het stil worden.

Hoe anders voelde het gisteren in mij. Tijdens een overleg op werk. Een overleg zonder focus. Waar een jaarplan-document op de muur geprojecteerd was, waarvan niemand leek te weten wat we er nu precies mee moesten, maar waar toch iedereen wat van leek te vinden. En bij elke “ik vind” die ik om mij heen hoorde, voelde ik de onrust in mezelf toenemen. Moest ik niet ook wat vinden? Maar wat dan? De inhoud vloog zo veel verschillende kanten op dat ik niet meer wist waar ik waarde kon toevoegen. Ik voelde chaos en onmacht in mijzelf. Ik stelde een alternatieve manier voor om het overleg voort te zetten, maar dit vond geen plek. En toen deed ik iets wat onnatuurlijk voor mij voelde: ik kondigde aan mij verder afzijdig te houden tijdens het overleg, omdat ik merkte in deze overlegvorm niet te kunnen bijdragen. Ik voelde direct ruimte. Maar ook voelde ik mij schuldig. Kon ik dat wel zeggen? Liet ik mijn collega’s zo niet in de steek? En was ik niet wat te fel in de manier waarop ik kritiek gaf op de manier van overleggen?

Vrijdagochtend, karavanserai in Haarlem. Ik begin te praten, zonder tevoren bedacht te hebben waar ik het vandaag over wil hebben. Ik vertel over de bouwplaats-ervaring met mijn tweejarige. Hoe fijn ik het daar vond. Ik vertel over het overleg op werk. En ik beschrijf wat ik de afgelopen weken op werk vaker ervaar tijdens samenkomsten in groepsverband: ongemak, gejaagdheid, onrust. Ik vertel over mijn worsteling, mijn ongemak, met het geven van feedback, met mijzelf uitspreken.

Mijn mede-karavanreizigers luisteren en houden spiegels voor. Feedback moet altijd positief zijn, of mag het ook negatief zijn, mag het ook kritiek zijn? Kan iemand loyaal zijn aan anderen, aan een team, als diegene niet loyaal is aan zichzelf? Op welke momenten verlaat ik mijn eigenlijke zelf? Hoe kun je aansluiten, zonder jezelf te verlaten? En kan de angst voor afwijzing verband houden met mijn ongemak omtrent mij uit te spreken?

Niets wordt opgedragen. Woorden voor gevoelens en gedachten worden aangereikt, vragen gesteld en reflecties gegeven, en het is aan mijzelf te voelen wat past, waar ik mee verder kan. De aandacht en de focus zijn bij mij. Zoals die straks naar een ander in de groep zullen gaan. De focus op ‘afwijzing’, dat doet pijn. Een bekende pijn, nog niet genoeg doorvoeld weet ik sinds ik begonnen ben met karavanserai. Tijdens deze bijeenkomsten is dat doorvoelen er wel. Soms, niet altijd. Wanneer ik er tijdens deze bijeenkomsten zacht op wordt gewezen, wanneer ik erheen wil, wanneer ik daarvoor kies, wanneer ík erop focus.  

Julia gidst mij richting het verbinden van de puntjes in mijn gevoelens en gedachten: “Wat miste je tijdens het overleg op werk, wat er daar op die bouwplaats wel was, en wat er hier in deze groep ook is?”

Het recept komt snel bij mij binnen. “Oprechte aandacht. Verbinding. Focus.” Ik voel direct weer ruimte. En dit keer niet gepaard met schuldgevoel.